Kopalnia w UNESCO?

Treść

Po zapewnieniu uzyskanym przez burmistrza Bochni Wojciecha Cholewę od prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, że będzie on konsekwentny i po wpisaniu przez siebie bocheńskiej Kopalni Soli na listę polskich pomników historii poprze on starania o wpis tego zabytku na listę UNESCO, rozpoczęły się poważne zabiegi, by stało się to faktem.

Uchwały intencyjne w tej sprawie podjęły już dwa samorządy, swoimi drogami działają lokalne stowarzyszenia, a dyrekcja Kopalni Soli wystąpiła z oficjalnym wnioskiem do ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Zwraca się w nim z prośbą o przedstawienie Komitetowi Dziedzictwa Światowego bocheńskiej Kopalni Soli w celu wpisania na "Listę dziedzictwa światowego".

Obecnie na zlecenie kopalni Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce dokonało inwentaryzacji wszystkich, istniejących w obecnym czasie wyrobisk podziemnych w Bochni. Efektem jest opracowanie pt.: "Wyrobiska zabytkowe Kopalni Soli Bochnia - pomnika historii w aspekcie konserwatorskim". Zawiera ono również najważniejszy materiał konserwatorski i wymienia siedem kategorii walorów bocheńskiej żupy: walory historyczne, walory geologiczne, walory górnicze, dawne zabezpieczenia, walory transportowo - komunikacyjne, specjalne funkcje wyrobisk, walory widokowe.

Praca określa także czas prowadzenia prac górniczych oraz wizualną ocenę stanu technicznego komór, chodników, szybów i szybików. Ilość oraz jakość stwierdzonych walorów w poszczególnych wyrobiskach wraz z wizualną oceną stanu ich zachowania były przesłanką do kwalifikowania ich do jednej z trzech grup - jako wyrobiska przewidziane do zachowania i fachowego zabezpieczenia, obojętne z konserwatorskiego punktu widzenia, przeznaczone do likwidacji.

- "To syntetyczne ujęcie problematyki zabytkowych walorów wyrobisk kopalni bocheńskiej wykazało, iż stanowi ona niepowtarzalny obiekt geologiczno - górniczy, historyczny i kulturowy. Odmienna, w stosunku do Wieliczki, budowa złoża wymuszała dostosowanie skutecznych technik eksploatacji i transportu oraz metod zabezpieczeń. Kopalnia bocheńska pod wieloma względami stanowi więc uzupełnienie tematyki dziejów górnictwa w Małopolsce o takie wartości, jakich nie znajdziemy w podziemiach wielickich" - podkreśla Jerzy Freudenheim, komisaryczny zarządca Kopalni Soli Bochnia. Opierając się na wynikach prac badaczy, podaje, że stwierdzono liczne rejony, gdzie przetrwały one w nietkniętej czasem postaci (m.in. komory przy poprzeczniku Manna z XVII w., zespół pięciu komór Stanetti z XIX w.). Są także rodzaje zabezpieczeń charakterystyczne tylko dla kopalni bocheńskiej. Oryginalnym pod tym względem i jedynym w żupach krakowskich rozwiązaniem cechują się schody Tesch z lat siedemdziesiątych XVIII w. (łączą ze sobą pięć poziomów). Szczególną wartość mają w kopalni wyrobiska specjalnego przeznaczenia. Należą do nich kaplice, różnego rodzaju magazyny (sprzętu roboczego, materiałów wybuchowych, przeciwpożarowe) oraz stajnie....

- "Wobec powyższych faktów bezsprzecznie należy uznać, iż podobnie jak Wieliczka, bocheńska Kopalnia soli stanowi wspaniały zabytek kultury materialnej i duchowej, podziwiany przez stale wzrastającą rzeszę turystów. Jest także faktem oczywistym, iż reprezentuje wartości ponadnarodowe i z racji swej odmienności od Wieliczki, w pełni zasługuje na ochronę konserwatorską, wykraczającą poza krajowe ramy prawne i możliwości finansowe" - napisano we wniosku. Walory wyrobisk pod Bochnią w pełni docenił także ordynariusz tarnowski biskup Wiktor Skworc, który na prośbę dyrekcji przedsiębiorstwa popiera zabiegi o podniesienie rangi najstarszej polskiej kopalni.

Źródło Dziennik Polski

Autor: adax