Ispina - Michniowów - Pomnik pamięci poległych.
Treść
Ispina - Michniowów - Pomnik pamięci poległych.
W czerwcu tego roku czerwca minęła 60. rocznica pacyfikacji wsi Ispina (parafia Grobla, gmina Drwinia) podczas której okupanci niemieccy, w wyniku przeprowadzonej obławy, rozstrzelali 13 mieszkańców Ispiny i okolicznych miejscowości. W lesie położonym między Ispiną a Chobotem, przy drodze w kierunku Niepołomic, w miejscu gdzie rozstrzelano i zakopano w ziemnym dole pomordowanych znajduje się pamiątkowa mogiła z krzyżem i tablicą z nazwiskami rozstrzelanych
10 lat temu, w 50. rocznicę tych tragicznych wydarzeń odnowiono pamiątkową mogiłę, wykonano nowy krzyż i tablicę z wykazem pomordowanych. Odbyła się okazała uroczystość patriotyczno-religijna z mszą świętą celebrowaną przez ks. bp Jana Styrnę z diecezji tarnowskiej i duchowieństwo z sąsiednich parafii.
W tym roku roku w 60-tą rocznicę z inicjatywy ks. Władysława Buczka proboszcza parafii Grobla odbyła się uroczysta msza św. odprawiona przez ks. Jacka Szczygła pochodzącego z Ispiny. W mszy uczestniczyli mieszkańcy Ispiny, parafii Grobla i okolicznych wsi oraz poczet sztandarowy kombatantów z Drwini. Młodzież szkolna przedstawiła program nawiązujący do tych tragicznych wydarzeń.
Tragedia Ispiny nie jest odosobniona, bowiem w Polsce podobnie spacyfikowanych wsi przez okupanta jest 817. Najbardziej wymownym i przerażającym w formie jest przykład pacyfikacj i wsi Michniów w województwie świętokrzyskim, gdzie również 60 lat temu 12 i 13 lipca 1943 roku okupanci niemieccy dokonali zbrodni ludobójstwa na mieszkańcach wsi. Męczeńską śmierć przez rozstrzelanie lub spalenie żywcem poniosły 203 osoby, w tym 53 kobiety i 47 dzieci. Najmłodszą ofiarą byt Stefanek Dąbrowa. Mial 9 dni, gdy po powrocie z chrztu został wrzucony do płonącego domu a rodzice i rodzice chrzestni rozstrzelani. Wieś spalono i zrównano z ziemią.
W latach osiemdziesiątych zrodził się pomysł upamiętnienia tragedii Michniowa jako symbolu męczeństwa wsi polskich w czasie drugiej wojny światowej. Opracowano projekt architektoniczny Pomnika Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich, powołano komitet organizacyjny, który działa do dziś, zajmując się dalszą rozbudową mauzoleum. Dzięki ofiarności społeczeństwa, zakładów pracy, organizacji społecznych, politycznych i kombatanckich z czego kraju wybudowano mogilę - pomnik pomordowanych mieszkańców Michniowa, wykonano monumentalną rzeźbę "Pietę Michniowską" przedstawiającą kobietę - matkę trzymającą w ramionach syna -partyzanta. Wybudowano Dom Pamięci Narodowej na siedzibę Muzeum, gdzie gromadzone są pamiątki męczeństwa i walki wsi polskich, organizowane wystawy i prelekcje dla zwiedzających. Powstaje też Sanktuarium Męczeńskich Wsi Polskich, swoista Golgota spacyfikowanych wsi. Urządzono aleję o długości 160 metrów, wzdłuż której jest 17 małych ziemnych kopczyków przeznaczonych do posadowienia pamiątkowych krzyży z metryczkami spacyfikowanych wsi. Każdy kopczyk przeznaczony jest dla jednego województwa.
W 60. rocznicę tych wydarzeń 12 lipca bieżącego roku odbyta się uroczystość patriotyczno - religijna, na którą przybyli przedstawiciele spacyfikowanych wsi, kombatanci z BCH i AK, działacze ludowi, władze rządowe i samorządowe oraz delegacja z Muzeum Miejsca Pamięci Seelow z Niemiec. W uroczystości wzięła też udział czteroosobowa delegacja rodzin pomordowanych ze wsi Ispina w powiecie bocheńskim w składzie: Józef i Franciszek Podsiadło, Jan Gucwa, Stanisław Wydra z Grobli, członek Związku Kombatantów. Przed uroczystością delegacja z Ispiny umocowała na przygotowanym i wkopanym już przez pracowników Muzeum drewnianym krzyżu tabliczkę granitową z wyrytym napisem:
Ispina
Kierując się do gminy od strony Krakowa, przez Niepołomice, wjeżdżamy do Ispiny. Miejscowość ta powstała prawdopodobnie w XVIII w. jako przysiółek Grobli i była własnością króla, aż do I rozbioru Polski. Później zaborcy włączyli ja do dominium niepołomickiego, które znajdowało się pod bezpośrednim zarządem władz austriackich. W lesie przy drodze z Niepołomic znajduje się pomnik pomordowanych przez Niemców 02.06.1943 r. W Ispini wybudowano na Wiśle most, który prowadzi do Nowego Brzeska. Przy drodze prowadzącej na ten most stoi urocza figurka przydrożna, którą ufundowała mieszkająca w wiosce prababka wybitnego pisarza Juliusza Bandrowskiego - Kadena. Pisarz często spędzał w Ispinie wakacje. Figurkę wykonał około połowy XIX w. ludowy artysta Piotr Dymurski z Grobli.
Kontakt z Muzeum w Michniowie nawiązałem w 1998 r. przesyłając swoje opracowanie wydarzeń w Ispinie a następnie uzgadniając sposób upamiętnienia pacyfikacji mojej rodzinnej wsi i zamordowanych rodaków, w tym mego ojca Tomasza Podsiadlo, w Sanktuarium Męczeńskich Wsi Polskich w Michniowie.
Pozostaje jeszcze do zrealizowania wykonanie odpowiedniej urny w celu pobrania ziemi z miejsca rozstrzelania mieszkańców Ispiny i złożenie jej w Sanktuarium w Michniowie oraz dalsze gromadzenie pamiątek i wspomnień.
Źródło Dziennik Polski oraz własne.
Autor: adax